آهن پرایس: محدودیت و کمبود انرژی یکی از اصلی‌ترین چالش‌های صنعت فولاد کشور در چند سال اخیر است که در نیمه اول سال با قطعی برق و در نیمه دوم سال با قطعی گاز نمود می‌یابد.

آمار منتشر شده از سوی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران از کاهش 3.3 تا 10 درصدی میزان تولید مقاطع فولادی مختلف در نیمه اول سال 1403 حکایت دارد که ناشی از قطعی برق و محدودیت مصرف انرژی در نیمه اول سال به ویژه در ایام تابستان است.

تولید مقاطع طویل فولادی در نیمه اول سال 5 میلیون و 709 هزار تن برآورد شد که در مقایسه با ایام مشابه سال گذشته حدود 10 درصد افت داشته است، این محصولات در سال گذشته 6 میلیون و 359 هزار تن برآورد شد؛ البته محصولات میانی نیز از قاعده مستثنا نبود و از 15 میلیون و 250 هزار تن سال گذشته به 14 میلیون و 380 هزار تن کاهش یافت که معادل 5.7 درصد است.

البته کاهش تولید مقاطع طویل فولادی در حالی است که طبق گزارش‌های منتشر شده، تولید مقاطع تخت فولادی افزایش داشته است، به این صورت که تولید این محصولات به 5 میلیون و 35 هزار تن معادل 5 درصد افزایش یافته است، تولید آهن اسفنجی هم 20 میلیون و 784 هزار تن اعلام شد که بیانگر افزایش 10.2 درصدی میزان تولید این محصول است.

شاید این پرسش پیش بیاید که چگونه در وضعیتی که تولیدکنندگان با کمبود انرژی مواجه هستند، تولید برخی محصولات افزایش داشته است، در پاسخ به این پرسش می‌توان گفت میزان وابستگی کارخانه‌ها به برق، استراتژی مواجهه با بحران و مدیریت تقاضا در بازار عاملی است که به تغییر میزان تولید در کارخانه‌ها منجر شده است.

محدودیت صادرات چالش دیگر بازار فولاد

برخی کارشناسان معتقدند کاهش تولید یکی از صدها چالش صنعت فولاد کشور است و از دیگر مهمترین چالش‌های این صنعت مربوط به صادرات فولاد است. کیوان جعفری طهرانی تحلیلگر ارشد بازار بین‌المللی آهن و فولاد در این زمینه اظهار کرد عدم فروش به موقع محصول یا صادرات آن موجب کاهش نقدینگی بنگاه خواهد شد.

وی همچنین بیان کرد: اصلاح دستورالعمل ارز نیمایی همچنان به تأخیر افتاده و موجب سردرگمی صادرکنندگان شده است. مشکلات ناشی از این امر به افزون بر کاهش تولید به چالش در صادرات نیز منجر شده و جاماندن از بازارهای جهانی و کاهش ظرفیت صادرات را رقم خواهد زد.

بیان این نکته ضروری است که کمبود انرژی و کاهش تولید به افزایش قیمت‌ها و حتی کاهش تولید در صنایع وابسته منجر خواهد البته کاهش تولید و محدودیت صادرات تنها به صنعت فولاد اختصاص ندارد و به طور قطع صنایع وابسته به این صنعت را نیز دچار چالش خواهد کرد. از جمله صنایع بسیار مهم وابسته به صنعت فولاد می‌توان به صنعت خودروسازی و صنعت ساختمان اشاره کرد.

کاهش تولید در این صنایع به افزایش قیمت‌ها، تعطیلی برخی کسب و کارها، رکود ساخت و ساز و از بین رفتن مشاغل زیادی منجر خواهد شد؛ علاوه‌بر این فشار تورمی بیشتری بر اقتصاد کشور تحمیل خواهد شد.

راهکارهای حل بحران انرژی

چالشی که سال‌هاست دامنگیر صنایع مختلف به ویژه صنعت فولاد است، نیازمند استراتژی‌های راهبردی و همکاری سه وزارت‌ نیرو، وزارت صمت و شرکت‌های فولادسازی است. به همین منظور ضروری است فرایندهای تولید بهینه شود، از تجهیزات کم مصرف استفاده کرده و زمان‌بندی تولید مدیریت شود که البته چنین وضعیتی شاید در کوتاه مدت شاید جوابگو باشد. در زمینه صادرات هم تسهیل فرایند صادرات، اصلاح سیاست‌های ارزی به کاهش موانع پیش روی صادرات محصولات فولادی منجر خواهد شد.

در نهایت باید گفت صنعت فولاد ایران در وضعیت حساسی قرار دارد و لازم است برای حل این چالش‌ها اقداماتی فوری صورت بگیرد، البته بهتر است راهکارهایی که برای حل بحران کاهش تولید و محدودیت صادرات در نظر گرفته می‌شود ترکیبی از استراتژی‌های کوتاه مدت و بلندمدت باشد به همین منظور همکاری و مشارکت دولت، بخش خصوصی، دانشگاه‌ها و جامعه راهگشا خواهد بود؛ بدیهی است این امر نه تنها رونق صنعت فولاد که در بلندمدت توسعه اقتصادی کشور را به دنبال خواهد داشت.

نویسنده: سمیرا افشار